Monday, January 5, 2009

AMCHIGELE KONKANI: PROVERBS, METAPHORS, IDIOMS & EUPHEMISMS

AMCHIGELE KONKANI: PROVERBS, METAPHORS, IDIOMS & EUPHEMISMS



CONTRIBUTOR: Udyavara Suresh Kamath

raa.ndayi ullaitaa aassa
Devanaagri: रांदयि उल्लैता आस्स
Literal Meaning: The curry is talking.
Context Of Usage: The curry is soured/spoilt.
___________________________________________________________________

CONTRIBUTOR: Veena Shanbhogue

Vatteri Vathale Vagha, Makka yevnu khaga.

baDDi diivnu peTTa khaavche.
Devanaagri: बड्डि दीव्नु पेट्ट खाव्चे
Literal Meaning: Give a stick (to someone) and inturn get beaten.
Context Of Usage: Try to help and end up causing a problem for oneself.

chaaraaNe ku.nkaDa, baaraaNe maasolu
Devanaagri: चाराणे कुंकड, बाराणे मासोलु
Literal Meaning: Four annas for the chicken and twelve annas for the masala.
Context Of Usage: A relatively inexpensive thing that costs more to maintain.
Miscellaneous Notes: Four annas make up the equivalent of present day 25 paisas (or a quarter of a rupee).

Kalika devika Bammunu Na,Bethaalaka Baila na.
Jalke Kulleka Karte cheepa.

raatri paLayile baayi.ntu, disaa vachchunu poDche
Devanaagri: रात्रि पळयिले बायिंतु, दिसा वच्चुनु पोड्चे
Literal Meaning: Fall during the day into a well which was seen in the night.
Context Of Usage: Doing a mistake inspite of having forseen the consequences.

baaNshire aa.ngTika jari borDera
Devanaagri: बाण्शिरे आंग्टिक जरि बोर्डेर
Literal Meaning: A kitchen towel with golden stringed border.
Context Of Usage: An useless thing being advertised as a posh item.
Miscellaneous Notes:The word 'borDera' is infact a direct usage of the English word 'border'.

Apneyle Payya mullhanthu kuwale Kustha,Vingadaley Gharanthule sasama venchuche.
Kaileyle Peela Kaileka Chanda.
Gaavanka Raayu , Aavsuka Puthu.
Aarthi getleri Ushnna,Theertha getalari Shaitya.
Channini Ujwaadaka Satthe dharlale vyara.
Nonchantulo Bhattu
Kulthanthulo Maavllo

Ek kopana bayntu udleri dhaa kopu ailerichi wairi yevcha jaina.
Bhattana bayntu udleri mellho[got] saligraamu.
Khaddana gellele maana goddana yethave.
Goo monu bhairi uddochai nai, shaena monu gharantu hadchai nai.
Huna udka gotu.
Arsin mandige (jaundice) jalleleka gauvn bhari halduve dista.
Ranni paideka kanu gashtilave.

Nelari davarlyari mooyi vartha, vayri davarlyari kailo varta.
Kurdo dolyaka gajgo aada.
Kurdekai kannso changu.

Ujjaka toopa rokoche!!
Ghayaka meeta lavche
Vinash kalaka vipreet buddhi!!!
Chordubala golirukka paallha!!!
Duddana jevonu muthana havonche!!!!
Ambya rukkaka ambo shivay ponosu jattave?.
Alshaka bikkanda bhaji malyari, nakka harvenchi khatha mhanalo kai!!!!!
Hasti bhagleri kitle bhagatha? kirngule bota sujaleri kitle sujjatha?
Hanthula ashile titlechi payu sodka!!!!.
Moosu khavnu jathi sodche!!!.

Ujjo nathille Dhuvvoru Yethave?
Kunkadalaggi Nimgunu Masolu Vattithave?
Ragade Dhano Ragadeka Jadave?Vaalika Phala Jadave?
Mukari gellelichi Donni Makshi yevche!!
Dha Balanjallalena , Doni Balanjallelegi nimgile Kai!!
Venku Panamburaka Chamkale manke !!
Mattheri Rakayile Uddaka Payyari Yenashi Rabthave?
Chelliye charduvaank raandapa shikoka monu na, mashi vaasraka pounchaka shikoka monu na !!
Ashaana saasama virkatha monu bota aada dharta, tashaana hasthi devnu vatha assa.!!
Galleri tukunu vontinthu !!
Hagekaaru ailyaari hodi mannayi davarka !!
mashi phatiri paavsu !!
Dabbeka takeetha dhankne!!
Joona jallaleka nankuta laggana!!
Anpathyaachaka pannari vaadi, makka nelaari vaadi !!
Ganvcho choru puni vai, parganvcho sobagu nai !!
Ushte haathaana kaillo thain dhaavndaina !!
Vonnthika matthe dhadanu ghevcheve?
Choraale mana choraaka khathaa !!
Thonna bota ghaallerii chaabbuka yenaa !!
Haandiri chardaaka ghevnu gaanvu bhari chardaaka sodhita kai !!
Choraale hathaanthu bigaathu dillale manke!!
Thang-thangele haathu thang-thangelechi matheri !!
Dhavi hasthi posche !!!
Hollho hasthe paadhu !!!

Payyana Gallali gaanti hathana mekollu jaina!
Walle onthika pathoru marle manke!
Soone amka chabta monu ammi sooneka chabcheve?
Bailmansheka tigele chardu chanda darleka vingadali baila chandi!
Phulla phormbolakai puske ghani waggi yetha!
Mantharika wakkala kelle manke!
Majra bodari divvo davarle manke!
Kanto kanteinachi kadka!
Thusuva bithavailo ingalo!
Kalhena shingarnu yethana gori wochunu bayintu udli!
Chaari aidana ottu jalari shabdu jainathile rabthave?
Thonnantu theelhu timbana !!
Eka ullailyari uune doni ullailyari chada !!
Ranniri thukunu ujjantu padche manke !!
Yelu thukunu theelu thain!
Lonniyanthulo aggolu thandle manke!
Hattha kanto!!!
Bharlalo kallso!
Ardha bharlale kallso shabdu karta!
Manthaarika vakkala kelle manke !!

Surveka ayyilo kaanu puni vai maggiri ayyile sheenga nai!
Thaggele ghodeka thinneechi paiyu!
Kashta kalerichi ishta meltha!
Duddu divchaka shukraru!
Annana hoyyilechi amberukuka galpasu gevcheve?
Kellele karma khavche!
Sithanthulo patthoru!
Devu itthe kumbaruve?
Aakashaka nisanni davarta!
Pottaaka bhuka nathile brahmanaaka thakkanthu pathoru aylo kai !!

Daanta aashile tavali kobbu na, kobbu ashile tavali daanta na!!
Majjara dolei dhampunu doodha pitha maleri loka kalnavei ?
Jarlena meesha riggaile manke !!
Bappusu seru jaleri puthu sawaseru !!
Matheri thukkunu khandheri ailein !!
saatha maheineiri jallalive ?
chiklantu pathoru uddailyri amgelechi angari ussalltha !!
kunkadana rananatleri phalle jainave ?
doleri yevche badlaka dole arari yevvo !!
Onnthikai kaanu assa !!
sooryale ujwadaaka divvo dharle manke !!
kaaniyentulo manthari !!
chaari seru meeta !!
kobbu goda monu gaanti sametha khavche nai !!

Doni donniyentu paayu davarche !!
Aaji suryu kanchaana udayu jalla ?
Thondaari marle manke jawab dille !!
Swargaaka thinnee genu !!
Bhuthaaka phoola galle manke jalle !!
Sakala pallhe tikini nanka vairi !!
Rinaa phondu kornu ghalla !!
Koppariga mellhaa ki kasane ?
Pallhailyari thonnanthu phadikudko galka !!
Nelaari naa !!
Aalsunu khatha !!
Musundu phugla !!
Dhavo jarlo/dhaven karaathe !!
Angaari ailaave ?/darshana ailaave ?
Soone santha !!
Haggunu saronu davarla !!
Chikke/gatti amsaani assa !!
Haathu udaare !!
Haathu hodu !!
Hathu guddo !!
Dolhe hodda !!
Jeeba sappaayi/Jeeba sadeela !!
Mathenthu kappusu naa !!
Mathe sadila !!

Addi shikkilin hadda thain khathachi!
Sooneka simhasanari baskaraileri thakka gobra ponduchi aatwatha !!!
Matheiri baskaraileiri haggatha!
Mathe vailena hathu kadche!
Angaari ponnu ulloche!
Jeevu sonu dhanvche!
Jeevu khavche!
Doz maarche!
Cherbi wadlya !!!
Vaathi divche!
Haathu divche!
Melle manke needa!
Mittaka thain gathi naa!
Pushshile pitta polo !!
Payyaa vaanna payyaa shivay maatheri davarche nai !!

Charnu oche mooyi tukunu ubbunu voche kaaileka tai sangla !!
Sagle Ramayana aikunu jathari, Ramu Seetheka kasa javka monu nimgile kain !!
Kappanichaka palaylari mashi vasru baala neeta karta kai !!
Vaaghale bhainya vaaghaka, vindrale bhainya vindraka !!
Melleri samudrantu ponu morka, pottu todantu nai !!
Phudhe doni payu ashile, atha chaari payu jalla !!
Amgelo haathu Jagannathu !!
Mellele mashika doodha chadha !!
Mankadaale hathaantu manikya!
Thonda kasane! chowti ragado si haltha assa ?
Holle katharta / sodtha !!
Aaji kassane, ganji mattaka jevnaka vocheve?
Aakash paathaala ek kelle !!
Gaanv bhari dangura maarle !!
Meeta - mirsaanga galnu sangle !!
Samma phaphunu solle !!
Bikkandaka chikke ruvalo mandla !!
Limbiyo pilche !!
Aaji kaapika khana kasane? kuldevu ve?
keeru so ullaitha !!

Guddeka guddo aada assa !!!
Phulla undya vottu vayu devaalya pavlo !!
Udkaanthu homu kellya vari jalle !!
Sankata aylyari Venkatramanu !!
Jalkya majjara !!
Takka chikke vayri davarlo !!
[H]askaaru-[H]uskaaru naa !!

Hanve kasane mashi dolo konklaave ??
Nanka tudiyeri kopu !!
Mankdaalo upaasu !!
Pitta bomme !!!
Sudramaata !!!
Musu maartha assa !!
Ithe ? suru jalleve ??
Keerthimukhu so!! kain palailyarii assa mu !!!
Jeevaaryaetha !!!!
Ghoderi baisunu ayilo ve ??
Jeevu taandunu yethave !?
___________________________________________________________________

Contributor: Sabitha Shenoy

mullaka addavana madkeka bharavana.
vairi polonu tukarlari tondari padta.
nesu nattila patta kappad.
bammunu nave kappada hadta monu ashile kappad bhanshire kellale.
jambul piktana kailya tonda ruuva.
anna bhaini akka thi makka nakka, amma bhaini maushi thi makka pauchi.
nanchuka kalnathilaka angana ore.
ajjegdele goparadaana.
peeta ashile bobbo korche.
venkule rayappaka kambali.
ashich kharchilari ananthadichi aasthi paavna.
tirupati venkataramanu duddu sona, dharmastala manjunathu uttara sona.
baisunu khellari kopparige paavna.
darlo baisunu vaitu jallo, bailmanishi bhovnu vaaiti jalli.
dha janali aavsu vatteri palli.
raatri palayile baintu disache podche.
hasti bhagla kodkyantu vachchana.
mashi phatiri paavsu.
patradya panna vaile uddaka.
duddaka ayilaka mhashi mola kasalaka?
vardike mantvantu paddo soddunu ayilavari.
porne paan piktana tarne paana hashile kai.
tanaa raashintu soova sodhlyavari.
dha janaana chamkuche kadena taana kirlana.
konai melnatlari kaderi bhaggu jalari bhaggu.

gaon kadche gaonkaraka haggu naa bhaat.
tuppa aasheka guvva lendo gillalo.
gaujentu kaartipunnava.
pitle kannancho
tael pallaloyi rallo, naarlu pallaloyi rallo.
bhangra peskati
mukavaili mhashi naagdi monu maakshichi mhashi hashili kai.
dhave ghodyachi chaakri.
karte kantuche
pattala guvantu phattoru udailavari.
bebbo gillalo divvodu shi palla.
chari juttunottu meltachi, doni phanti ottu melnachi.
kaanu phunki malari vaan phunkle.

soonaeka neshe dillari madke tonda ghalta.
madae vavanthalaka kesu jadu ve?
phattoru khaavnu jirochi praaya !
ujjo khaavnu ingalo hagta.
ujja parayi shi.
mattari maanikya davarla (headstrong)
molla takita mhaalu: khaana takita shena !
ammaka vardika (loss)
shendi dovorche (deceive)
gandi vaati dovorche (deceive)
phanna ghalche/vaalnu ghalche / pilche ( to talk bad things about somebody in their absence to creat misunderstanding)
pottantu mirsang chirdila vari (jealous)
timbat ghalche (to make somebody wait)
gandiri maarlari daantu podka !
soona gu jai malari kanta rashiri hagta (bahut bhaav khaana)
kodu mallari sanka paashaana shi- very bitter

saatt pakle vailo- very unstable person
yamale gandika shinga ghaltalo- very smart person
dolyantule kajjal khamptalo- smart thief
gaandi bota ghalnu hungatalo- Miser

tashile bodaka lashili kutti.
shoodra mhatu-(something lousy)
khinatela- stunted growth;dwarf
allu vallana -very weak
shingaliku-funnily dressed
khambo nattile ghar, chembu nattilo bhattu, ambo nattile jevana, embo chablavari sarvajna
___________________________________________________________________

Contributor: Archana Mallya

Hodi dhoni makshichi saana dhoni vattha.
Venku na panambura gellele vari.
Duddu malaria jeevu sodtha.
Bramamchale guva rakkile sunnya vari.
Ussaltha gi kasshi.
Ussaltha ve, vassa mallyari kopshi.
Tu mallyari tujjanu mhantha.
Gandiri marlyari danthu padtha.
Nannye ranni kaanu ghasla ve
Kanna vare gella ve.
Gandi mussu riglla ve.
Sunne gelle santhe, khavnu aille kante
Sujjile majjar asshi.
Vindracheri kopparri ghara ujjo divche.
Parli khelle majjar asshi
Hardyari baisunu khatta.
Paatalla jalyari pollo, daati jalyari baakri.
Tussva bashilo kollo paayu phapunnu dhavlo.
Gu nayin bhattu hagillo
Gu paallayile dukkarashi hastha kassale.
Kajjalmova gandini phalle jayana.
Gavanka raayu jalyari, aavsuka puthu chi.
Bhallu khakya galnu , gaavu purai sudunailo.
Majjra bodari divvo davarlya vari.
Gharra vassu movcha aayillo
Dollyari ayille pathiri gelle
Dudhailye ka mashi molla kassalya ka.
Kaillo boshaka anni ghello modchaka samjalle.
Vaara sollele sheetha undye yenna.
Vashya heendu uuvarra gellele vari.
Maryadnathilo gavanthu hoodu.
Budanthaka teeni kaden.
Mellele mashika duudha chada.
Nonchantullo bhatuso.
Vatteri vattale vaaga, maaka yevnu khaaga.
Uthakanthu haagille vairi yethachi.
Tuven karthana kailya bodda dhave jatha.
Su mallyari sukrudo mantha.
Biggan takita bighatu.
Mathye kullanke kartya chipputa.
Rayya dhuveka phulla ghoshani marllele vari.
Rayya baillena puski marlyari gavun bhari ghanni.
Maynka jalla ghayu naakashile kaddena, jaavayin jalla dactru.
Ekka lenda kudke purai.
Devan korche barryaka/changgakachi.
Ghummataka Baila na, Kaalkadevika bammunu na.
Bharllelo kallso chakundena.
Dhuvoru laggilo vassaso.
Tondari Bhath maarlyari lhayi javka.
Aavsu pallaytha potta, bailla pallaytha motta.
Potta bhorruka gello yeni, motta bandugellelo aillo.
Surve ayille kaanu puni vhayi magirayille sheengha nayin.
___________________________________________________________________

Contributor: Sheshagiri Shenoy

Bonk.che sooone chabana, chabche sooone bonkana
Gudari (Hill) vachay gaeke (cow) dhaan korunu devache
changa gaylaari angaa goo!
hasthik(elephant}eethya ghantae{bell}
kadgee pikocha polochay
barlalay kalso chakunday na
dhvra{smoke} madaynthu karthik punav!

Pato nathiley rail sudochaye
mattayari baisailari thona hagatha
hagujathana hithal sodhuche
sooru pillalai mankad ashi keltha
dhadhan pickoche
thu malarai thuj-annu
umthi kalsari udha galche
kham thak mam
shayne seetha
bod dhaatte
ashthe potathola
puske nana - nanne
kopu nankka thudherayi
___________________________________________________________________

Contributor: Srikanth Mallya

boD khaavnu kumbo kelle
Devanaagri: बोड खाव्नु कुम्बो केल्ले
Literal Meaning: Ate my head and made it hollow.
Context Of Usage: An irritating person who talks a lot (on unintersting topics) to give one an headache.

http://www.savemylanguage.org/literature/konkani_ProverbsAndOthers.php

2 comments:

  1. Do you understand there is a 12 word phrase you can communicate to your crush... that will trigger deep emotions of love and impulsive appeal to you deep inside his heart?

    That's because hidden in these 12 words is a "secret signal" that fuels a man's impulse to love, idolize and look after you with all his heart...

    12 Words That Fuel A Man's Love Response

    This impulse is so built-in to a man's genetics that it will drive him to work better than ever before to build your relationship stronger.

    As a matter of fact, fueling this powerful impulse is so essential to having the best ever relationship with your man that the instance you send your man one of the "Secret Signals"...

    ...You will immediately find him expose his heart and mind to you in such a way he's never expressed before and he'll see you as the one and only woman in the galaxy who has ever truly appealed to him.

    ReplyDelete
  2. Terima kasih sudah mengizinkan saya untuk berkomentar disini, artikel anda sangat bagus sekali. izinkan kami untuk menshare nya ke web kami di jual obat pembesar alat vital

    atas izinnya kami haturkan terima kasi, semoga situs anda dan kami semakin maju dan berada di peringkat pertama google.

    ReplyDelete